Özel okullarda yaşanan öğretmen maaşı krizlerine birkaç şey de ben ekleyim: Türkiye’de özel okul oluşumunun temeli aslında Tanzimat (1839)’a dayanmaktadır.Amaç azınlıkların müslüman okullarında değil kendi dini çerçevelerinde okumaları olsa da sonraları bu okullar o zaman devlet eliyle yürütülen eğitimin kalitesinin iyi olmaması nedeniyle bugün beyaz türk olarak adlandırdığımız vatandaşlara benzer Batı görmüş, elit Osmanlı vatandaşlarının da çocuklarını yolladıkları okullar haline gelmiştir.

Kısa sayılacak bir süre sonra Dünya Savaşının çıkması, özellikle Cumhuriyet döneminde Atatürk’ün azınlık özel okullarına karşı aldığı sert tedbirler, köy enstitüleri gibi eğitimde fırsat eşitliğini önceleyen kurumların varlığı, maarif kolejleri, sanat okulları gibi kaliteli eğitim sunan kurumlar nedeniyle özel okulların gelişmesi sekteye uğramıştır. Özellikle algının gerçekten daha önemli hale gelmesi, sosyal medyanın güçlenmesi ile okullar yeni öğretim metodları kullandıklarını, çağa uygun beceri setleri ile öğrencileri donattıklarını söyleseler de tamamına yakını veli talepleri dolayısıyla SINAV başarısı satmaktadırlar.

Özellikle zincir okulların bir tane şubelerinden çıkan birinciyi tüm şubelerine mal etmeleri, kayıt görüşmelerinin odak noktasına bu konuyu almaları, reklamlar, okul önlerine asılan afişler vs. hep bunu gösterir. Peki bunu neden anlattım?

Türkiye’de dersaneceliğin geliştiği 1980 sonrasında eğitimde istihdam sorunu olmadığından dersanelerin pek çoğu ya ODTÜ, Boğaziçi vb. okulların 3. 4. sınıfında okuyan öğrencilerle ya da hali hazırda zaten devlette istihdam edilmiş öğretmenlerle çalışmaktaydılar.

Haliyle ciddi bir maliyet olan öğretmen maaşı kurum bütçelerinde daha az yer kaplamaktaydı. Bugün gelinen noktada sebeplerden bir tanesi bu kurumların dersaneyken taşıdıkları geleneğin okulcukta da sürdürüyor olmaları. İkinci neden ise bugün yaklaşık 400bin öğretmen işsiz olduğundan özellikle ortaöğretim alanlarında öğretmen havuzu geniş olduğundan okul sahipleri öğretmen bulmakta güçlük çekmiyorlar. İllaki pek çok kurum iyi öğretmen bulmakta (özellikle ilköğretimde) zorlandıklarını ifade etseler de pek çok öğretmen sürekli işsiz kalma korkusuna sahipler.

Bu da düşük maaşın diğer bir faktörü. Ek olarak 40 yıllık sürecin hiçbir kısmında ülkede ekonomik parametreler çok iyi olmadı. Ancak geçmişte devlet okullarındaki eğitimin kalitesi bir tık daha iyi olduğundan özellikle karı-koca memur ailelerinin özel okul talepleri yoktu.

Akparti iktidarının ilk yıllarında yaşanan ekonomik ferahlığın üzerine dersanelerin kapatılması eklenince özel okullar dersane desen değil, okul desen değil saçma sapan bir yapıya kavuşarak pazar paylarını ciddi artırdılar. Bugün pek çok küçük ölçekli özel okul neredeyse dersane...